Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Grote Ossenmarkt 5

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1735	Nummering 1736-1735	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Grote Ossenmarkt 5	8-128	8-128	8-140/2	F-111	F-105

aangrenzende stegen

	adres	heeft
	Grote Ossenmarkt 5	naamloze steeg ten oosten

1659 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 238 folio 0003r van 20 nov 1659 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Ossenmarkt 5	Grote Ossenmarkt NZ [staat: Ossenmarkt]		1500‑00‑00 gg	huis

	koper	Jurjen Jansen Groenewolt c.u.	kapitein
	verpachter grond	de stad Harlingen		0‑18‑00 cg
	naastligger ten oosten	Jeltie Teunis Vrijthoff
	naastligger ten zuiden	Grote Ossenmarkt [staat: Ossenmarkt]
	naastligger ten westen	Hiltie Cents*	strowijf
	naastligger ten noorden	Jeltie Teunis Vrijthoff
	verkoper	Jeltie Teunis Vrijthoff
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jurien Jansen Groenewolt, kapitein, koopt huis op de Ossenmarkt. Ten O. en N. de verkoper, ten Z. de straat, ten W. Hiltie Stroowijff. Grondpacht 18 st. Gekocht van Jeltie Teunis Vrijhoff voor 1500 gg.

1659 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 238 folio 0012r van 18 dec 1659 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Grote Ossenmarkt 5	Grote Ossenmarkt NZ [staat: Ossenmarkt]	2000‑00‑00 cg	huis

	koper	Inderen Tieerdts c.u.
	verpachter grond	de stad Harlingen	1‑00‑00 cg
	naastligger ten oosten	de weduwe Jeltie Teunis Vrijthoff
	naastligger ten zuiden	Grote Ossenmarkt [staat: Ossenmarkt]
	naastligger ten westen	de weduwe Jeltie Teunis Vrijthoff
	naastligger ten noorden	de weduwe Jeltie Teunis Vrijthoff
	verkoper	Jeltie Teunis Vrijthoff, weduwe van
	verkoper	wijlen oud burgemeester Hans Harmens de Vryes
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Inderen Tjeerdts koopt een huis nz. Ossenmarkt. Ten O., W. en N. de verkoper, ten Z. de straat. Gekocht van Jeltie Teunis (Vrijhoff) wd. oud-burgemeester Hans Harmens de Vries, voor 2000 cg.

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 159	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	capt. Groenwold erven
		gebruiker		burgemeester H. Wassenaer
		huurwaarde totaal			30‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				06‑00‑00 cg
		grondpacht aan	Doedtie Lieuwes erven
		grondpacht totaal			02‑02‑00 cg
		aanslag grondpacht				00‑10‑08 cg

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 104v	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	Jan Groenewold erven
		gebruiker		Jan Groenewold erven
		huurwaarde totaal			30‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				06‑00‑00 cg
		aansl. huurw. voldaan				22‑7‑1720
		grondpacht aan	Doetje Lieuwes erven
		grondpacht totaal			02‑02‑00 cg
		aanslag grondpacht				00‑10‑08 cg
		aansl. grondp. voldaan				16‑8‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	Groenewolt erven
		gebruiker		Groenewolt erven
		huurwaarde totaal			30‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				05‑00‑00 cg
		grondpacht aan	Doetje Lieuwes erven
		grondpacht totaal			02‑02‑00 cg
		aanslag grondpacht				00‑08‑06 cg

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 105r	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	Jan Groenewout erven
		gebruiker		Pyter Meetie
		huurwaarde totaal			58‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				09‑13‑06 cg

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	8-128	Grote Ossenmarkt 5	burgemr. Agema, bestaande uit 3 personen	25‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 105r	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	erven Jan Groenewold
		gebruiker		erven Jan Groenewold cum soc.
		huurwaarde totaal			62‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				11‑05‑06 cg
		opmerking					[staat: 8-129]

1749 - quotisatie		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 646, "Quotisatie 1749"

	geschat op	geschat adres	bewoner(s):	beroep	aanslag	verhoging	omschrijving
	8-128, fol. 147r	Grote Ossenmarkt 5	burgemeester Agema cum uxore, bestaande uit 2 volwassenen en geen kinderen		63:1:00 cg	10:10:00 cg	bestaet wel

1756 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3913, "1756"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 106r	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	Jan Groenewold erven
		gebruiker		N. N.
		huurwaarde totaal			30‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				05‑09‑00 cg
		opmerking					[vermeld als 8-129]

1766 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3923, "1766"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-128 , folio 106r	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	Jan Groenewold erven
		gebruiker		militairen
		huurwaarde totaal			30‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				05‑09‑00 cg
		opmerking					[vermeld als 8-129]

1767 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 257 folio 0003v van 30 aug 1767 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Ossenmarkt 5	Grote Ossenmarkt NZ 3/5		277‑00‑00 gg	huis en weefwinkel

	koper	Jacob Pyters	koopman
	verpachter grond	de stad Harlingen		4‑00‑00 cg
	grondpacht verschuldigd aan dit perceel	naastligger ten zuiden Jan Jansen Huyselaar		2‑00‑00 cg
	toehaak	40-00-00 cg wegens te hoog gestelde grondpacht
	huurder benedenhuis	de weduwe van wijlen Jacob Jarigs van der Ley		30‑00‑00 cg
	huurder achteropkamer en de weefwinkel	Johannes Harmens		25‑00‑00 cg
	naastligger ten oosten	David Griffin n.u.
	naastligger ten zuiden	Grote Ossenmarkt
	naastligger ten westen	burgemeester B. Jelgersma
	naastligger ten noorden	Jan Jansen Huyselaar
	verkoper	Lijsbeth Cornelis verlaten, gehuwd met
	verkoper	Coenraad Funk levend of dood onbekend
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Jacob Pyters (Nijboer), koopman, koopt een huis en weefwinkel, nz. Grote Ossenmarkt. Ten O. David Griffin nom. ux., ten W. burgemeester B. Jelgersma, ten Z. die straat, ten N. Jan Jansen Huyselaar. Het onderhuis is verhuurd aan wd. Jacob Jarigs v.d. Ley, en de vooropkamer aan de verkoper, de achter opkamer is verhuurd aan Johannes Harmens, die ook de weefwinkel gebruikt. Het huis heeft een mandelige regenwaterbak en put, en aan de wz. een overdekte steeg waarlangs de eigenaar van de kamer daarachter vrij doorgang en op- en afslag heeft. Zie vooral de acte voor de voorwaarden etc.. Gekocht van Lijsbeth Cornelis, huisvrouw van Coenraad Funk?, wegens verlating en afwezigheid van haar man, zonder te weten of hij leeft of dood is, voor 277 gg. en 40 cg. wegens te hoog berekende grondpacht.

1774 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 258 folio 0133r van 16 jan 1774 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('(ver)spieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Grote Ossenmarkt 5	Grote Ossenmarkt NZ 3/5 [staat: Ossenmarkt]		300‑00‑00 gg	huis en weefwinkel

	koper door niaar	Philip Oligart	hovenier
	geniaarde koper	Johannes Jans Wieltje, gehuwd met
	geniaarde koper	Lijsbeth Symons
	verpachter grond	de stad Harlingen		4‑00‑00 cg
	huurder huis	Johannes Jans Wieltje		30‑00‑00 cg
	huurder weefwinkel	Johannes Jans Wieltje		5‑00‑00 cg
	huurder voorkamer	Wopke Jans		18‑10‑00 cg
	naastligger ten oosten	de Lutherse Gemeente
	naastligger ten zuiden	Grote Ossenmarkt [staat: Ossenmarkt en straat]
	naastligger ten westen	oud burgemeester Jelgersma
	naastligger ten noorden	Philip Oolgaardt
	verkoper	Jacob P. Nijeboer	koopman
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Philip Oligart, hovenier, koopt, na niaar vicinitatis, huis en weefwinkel. Ten O. de Luth. gemeente, ten W. de oud-burgemeester Jelgersma, ten Z. de Grote Ossenmarkt, ten N. Philip Oolgaardt zelf. Gekocht van Jacob P. Nijboer.

1794 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3951, "1794"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	8-140/2 , folio 177v	Grote Ossenmarkt 5					huis

		eigenaar	J.C. Paulouwtsky
		gebruiker		J.C. Paulouwtsky
		huurwaarde totaal			44‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				08‑00‑00 cg

1804 - burgerwapening		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 203, "Nieuw plan der Burgerwapening, 1804"

	vermeld	geschat adres	genoemde persoon	gebruik
	8-146, pag. 131	Grote Ossenmarkt 5	Salomon Gomperts
	8-146, pag. 131	Grote Ossenmarkt 5	Yede	matroos

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	8-140/2 , pag. 173	Grote Ossenmarkt 5	Lutherse Gemeente	2‑00‑00 cg

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-111	Grote Ossenmarkt 5	Jan Cornelis	gebruiker van wijk F-111, varensgesel; eigenaar is Lutherse Gemeente, 1814. (GAH204)

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	F-111	Grote Ossenmarkt 5	Lutherse Gemeente	Jan Cornelis	varensgesel

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 1434	Grote Ossenmarkt 5	Evangelische Luthersche Gemeente		Harlingen	huis en erf (36 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-111	Grote Ossenmarkt 5	Anna Jans Panbakker	... bev.reg. HRL 1851 wijk H-185, 187, 194, supp wijk A-281; oud 29 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk F-111; ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	F-111	Grote Ossenmarkt 5	Hiltje Lollema	... bev.reg. HRL 1851 wijk F-001, 111; oud 28 jaar, geb Wijnaldum en wonende te HRL. 1839, wijk F-002; ... (alles)

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	F-111	Ossemarkt		31 j	molenaarsknegt	Harlingen	m, protestant, gehuwd
	F-111	Ossemarkt		29 j		Harlingen	v, protestant, gehuwd

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres	eigenaar	gebruik
	Sectie A nr. 1434	Grote Ossenmarkt F-111	Hendrina Meijer, wed. J. Gelinde	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres	eigenaar	gebruik
	Sectie A nr. 1434	Gr. Ossenmarkt F-105	Herst. Evang. Luth. Gemeente	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 1434	Grote Ossenmarkt 5 (F-105)	Evang. Lutherse Gemeente	woonhuis

2023
0.076099157333374

terug

Naastliggers van

Grote Ossenmarkt 5

ten oosten

Grote Ossenmarkt 7

ten zuiden

de Grote Ossenmarkt

ten westen

Grote Ossenmarkt 3

ten noorden

Vijverstraat 12