Harlingen, gevelstenen

In Het Hannemahuis, centrum voor Harlinger cultuur en historie, is een beschrijving van alle bekende gevelstenen, gedenkstenen en andere geinscribeerde artefacten in Harlingen. Die hele inventarisatie is het werk van de inmiddels overleden Harlinger Jelle van der Gaast, die in een lange reeks van jaren gevelstenen gezocht, gevonden, beschreven en gefotografeerd heeft. Rond 1995 schonk hij zijn verzameling feiten en foto's aan het Hannemahuis, dat dankzij zijn inzet nu kan beschikken over dit stuk historische documentatie.

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.



Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 2022-07-26 11:51:01



Pand:  Spekmarkt 4
Opschrift:  '1668'
afbeelding van een kledingpers
'in de klanderpars'
Beschrijving:  Kalanderen stamt af van het Franse 'calandre', een mangel. De antieke pers was bestemd om het linnen en katoen glans te geven nadat zij gebleekt waren, hetgeen ook wel door kloppen met de hamer geschiedde. Later gebruikte men daartoe ook kalandermolens met cylinders.
Terzijde zien we links een Brabantse huik afgebeeld en rechts een huik met een eendenbekvormige klep opgehangen. De huik, of falie, was een soort cape. Hieraan is het gezegde ontleend: 'de huik naar de wind hangen', ofwel 'zo de wind waait, waait mijn jasje'.

Gevelsteen/opschrift Spekmarkt 4, Harlingen