Proclamaties zijn de verplichte openbare aankondigingen van de verkoop van huizen. De Proclamatieboeken zijn de registers waarin deze proclamaties werden verzameld. Van Harlingen zijn de proclamatieboeken van 1597-1811 bewaard gebleven, met uitzondering van het ene deel dat gaat over de jaren 1606-1611. Onuitstaanbaar! De verkoop van een huis moest mondeling worden aangekondigd zodat iedereen die er kennis van wilde nemen, dat kon. Dit aankondigen gebeurde driemaal voor het stadhuis en driemaal in de kerk, steeds met tussenpozen van een week of soms wat langer. De datums werden aangetekend op de betreffende proclamatie. Je kon bezwaar maken als je familielid of naastligger van de verkoper was, je had dan namelijk het recht van eerste koop, het zogenoemde niaar-recht (elders ook wel naasting geheten). Uiteraard moest je wel evenveel of meer bieden en eventueel gemaakte kosten vergoeden. Omdat het kadaster nog niet bestond werd een systeem gebruikt om panden aan te duiden, dat werkte met straatnamen en naastliggers. Een pand stond aan de noordkant van de Noorderhaven en werd dan bijvoorbeeld in de proclamatie aangeduid als 'ten oosten marten bos, ten zuiden de noorderhaven, ten westen de zeepziederstraat en ten noorden sikko ijzenbeek'. Belangstellenden konden dan precies weten om welk pand het ging en het was wettelijk voldoende dichtgetimmerd om verwarring te voorkomen. In de onderstaande gegevens kunnen personen dus als koper of verkoper vermeld staan, maar ook als naastligger ten noorden, oosten, westen of zuiden. Het gaat samen om ongeveer 17.500 proclamaties en daarmee is het een zeer rijke bron van gegevens over huizen, bewoners, huizenbezit, staduitleg, ambachten, industrie en welvaart over een periode van meer dan 200 jaar. De kopers uit alle Harlingen proclamaties zijn ooit eens overgenomen, maar de proclamaties bevatten nog veel meer informatie. Met enige regelmaat kom je huisnamen tegen, verdwenen straatnamen, opmerkingen over nieuw gebouwde huizen, ledige plaatsen, kortom een schat aan informatie. Bovendien staan vrijwel altijd de verkopers vermeld, de naastliggers (huisnummers waren er nog niet tot omstreeks 1715) en de verkoopprijzen. De bedoeling is om alle gegevens over te nemen en het project is 'onderweg'. Maar dat is het al sinds 1994 wegens een chronisch gebrek aan tijd en prioriteit van mijn kant, dus verwacht niet te veel... Update: In september 2012 is een Werkgroep Archiefonderzoek gestart met het systematisch overnemen van alle relevante gegevens uit alle Harlinger proclamatieboeken. Dit gebeurt mede dankzij de welwillende en belangeloze medewerking van - Vereniging Oud Harlingen, die de werkgroep onder haar hoede heeft - Tresoar, dat de proclamatieboeken bewaart en beheert - Stichting FAF (Freonen fan de Argyven yn Fryslân), die de foto's levert - het Hannemahuis centrum voor Harlinger cultuur en historie, dat faciliteert met ruimte en kennis - kleinekerkstraat.nl, dat zorgt voor coördinatie, hulp en publicatie Vorderingen zijn op deze website te zien in de vorm van een nieuwe pagina, bij Huizen - Proclamaties door de WAO. Als het aantal akten rond de 17.500 ligt, hoe kunnen er dan nu al meer vermeldingen opgenomen zijn? Dat komt omdat er vaak meerdere kopers zijn (denk alleen maar aan echtparen) en dan wordt de verkoop bij mij tweemaal vermeld. Maar per verkoper wordt de akte ook vermeld en per naastligger ook. Als laatste kunnen nog de genoemde straat, de prijs en eventuele huisnaam vermeld worden. Het totale aantal vermeldingen zal dus (hopelijk) nog flink stijgen. Een voorbeeld van de tekst van een proclamatie kun je hier zien. Zoals ook in bovenstaand voorbeeld staat vrijwel altijd onderaan de proclamatie: 'Breder de coopbrief van ........', d.w.z. dat er een koopbrief was waarin de ultieme uitgebreide beschrijving van het te verkopen goed en de precieze verkoopvoorwaarden waren vastgelegd. De koopbrieven van Harlingen zijn niet bewaard gebleven, maar de proclamatieboeken vormen een goede kopie. De verkopen van huizen werden vaak per aanplakbiljet bekend gemaakt om zoveel mogelijk geïnteresserden te trekken. Een afbeelding en de tekst van zo'n aanplakbiljet kun je hier zien, deze is van het pand Noorderhaven 109. In de lijst hieronder geldt: (wl) = wijlen, (wd) = weduwe/weduwnaar, (mr) = meester, (old) = voormalig |
Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk. |
Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op
Spring naar: Oa Oe Oi Oo Ou Oy
Voornaam: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Patroniem: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Familienaam: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
hoofdvorm familienaam patroniem voornaam |
schrijfvorm familienaam patroniem voornaam |
beroep | hoedanig | adres | pand | jaar | boek | folio |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
OVERDIJK, O. | overdijk, o. | ten westen | Noorderhaven 18 | C-190 | 1808 | 268 | 115v | |
GEERTS, OBBE | geertes, obbe | koper | Droogstraat NZ | 1600 | 228 | 449r | ||
GEERTS, OBBE | geertes, obbe | koper | Droogstraat NZ | 1600 | 228 | 450r | ||
, OBBE | geerties, obbe | koper | Zuiderhaven 1 | 1616 | 230 | 65r | ||
, OBBE | geerties, obbe | koper | Voorstraat 35 | 1616 | 230 | 101r | ||
, OBBE | geerties, obbe | ten zuiden | Zuiderstraat OZ | 1633 | 233 | 125r | ||
, OBBE | geerties, obbe | ten westen | Zuiderstraat OZ | 1633 | 233 | 125r | ||
HANSES, OBBE | hans, obbe | koper | Havenplein ZZ | 1627 | 232 | 17r | ||
HANSES, OBBE | hansen, obbe | schipper (trek-) | koper | Rozengracht 38 | 1631 | 233 | 21v | |
HANSES, OBBE | hansen, obbe | koper | Noorderhaven NZ | 1665 | 239 | 2va | ||
BOK, OBBE HANSES | bock, obbe hansen de | koper | Vijver 4 | 1679 | 241 | 33r | ||
BOK, OBBE HANSES | bock, obbe hansen de | koper | 1683 | 241 | 235r | |||
BOK, OBBE HANSES | bock, obbe hansen de | koper | Zuiderpoort (gebied) | 1683 | 241 | 235v | ||
RADEMAKER, OBBE HENDRIKS | rademaker, obbe hendriks | koper | Voorstraat 32 | 1751 | 252 | 159r | ||
RADEMAKER, OBBE HENDRIKS | rademaker, obbe hendriks | verkoper | Sint Odolphisteeg 2 | 1778 | 259 | 151v | ||
JAKOBS, OBBE | jacobs, obbe | koper | 1701 | 244 | 138r | |||
TJALLINGS, OBBE | tjallings, obbe | koper | 1600 | 228 | 386r | |||
IEPES, OBBE | ypes, obbe | koper | 1719 | 246 | 35r | |||
DOEDES, OKKE | doedes, ocke | koper | 1730 | 247 | 319v | |||
HESSELS, OKKE | hessels, ocke | koper | 1687 | 242 | 196r | |||
JARICHS, OKKE | jarig, ocke | verkoper | 1774 | 258 | 159v | |||
JOUKES, OKKE | jouckes, ocke | koper | Zoutsloot ZZ | 1624 | 231 | 13v | ||
STOK, OKKE JURJENS | stok, ocke jurjens van der | koper | 1785 | 261 | 290r | |||
, OKKE | jusches, ocke | koper | Hofstraat | 1612 | 229 | 164r | ||
LEENDERTS, OKKE | leenerts, ocke | koper | ZZ | 1617 | 230 | 137r | ||
PIETERS, OKKE | pieters, ocke | koper | Weverstraat | 1631 | 233 | 34r | ||
PIETERS, OKKE | pyters, ocke | koper | 1646 | 235 | 221v | |||
SIPKES, OKKE | sipckes, ocke | koper | Franekereind | 1598 | 228 | 138r | ||
SIPKES, OKKE | sipckes, ocke | koper | 1600 | 228 | 382r | |||
SIPKES, OKKE | sipckes, ocke | koper | Voorstraat 33 | 1601 | 228 | 472r | ||
TIETES, OKKE | tietes, ocke | koper | Hoogstraat NZ | 1696 | 243 | 242v | ||
GERRITS, | gerryts, odilla | koper | Grote Kerkstraat NZ | 1762 | 255 | 157r | ||
HETTES, OEBELE | hettes, oebele | molenaar | koper | 1708 | 245 | 69v | ||
GOSSES, OEBELE | gosses, oeble | koper | Kleine Ossenmarkt 3 | 1735 | 249 | 73v | ||
GOSSES, OEBELE | gosses, oeble | koper | 1735 | 249 | 82r | |||
GOSSES, OEBELE | gosses, oeble | koper | 1759 | 254 | 226v | |||
GOSSES, OEBELE | gosses, oeble | geniaarde | Kerkpoortstraat 27 | 1760 | 255 | 6v | ||
GOSSES, OEBELE | gosses, oeble | koper | Zuiderpoort (gebied) | 1761 | 255 | 50v | ||
SAPES, OEDE | sapes, oede | koper | 1686 | 242 | 157r | |||
GIJSBERTS, OEDS | gijsberts, oeds | koper | Lanen 40 | 1751 | 252 | 175r | ||
GIJSBERTS, OEDS | gijsberts, oeds | verwandelaar | Hoogstraat 4 | 1755 | 253 | 249r | ||
JANS, OEDS | jans, oeds | koper | 1668 | 239 | 138v | |||
JANS, OEDS | jansen, oeds | koper | Weverstraat | 1662 | 238 | 160v | ||
LOLKES, OEDS | lolkes, oeds | ten oosten | 1804 | 267 | 15r | |||
LOLKES, OEDS | lolkes, oeds | ten oosten | 1804 | 267 | 15r | |||
LOLKES, OEDS | lolkes, oeds (erven) | ten westen | 1804 | 267 | 53r | |||
PIETERS, OEDS | pieters, oeds | koper | 1737 | 249 | 195v | |||
PIETERS, OEDS | pytters, oeds | koper | Nieuwstraat WZ | 1663 | 238 | 195v | ||
SAPES, OEDS | sapes, oeds | leertouwer | koper | 1692 | 243 | 2v | ||
SAPES, OEDS | sapes, oeds | leertouwer | koper | 1692 | 243 | 3r | ||
SAPES, OEDS | sapes, oeds | leertouwer | koper | 1693 | 243 | 39r | ||
WIEBES, OEDS | wybes, oeds | koper | 5-059 | 1661 | 238 | 102v | ||
WIEBES, OEDS | wybes, oeds | koper | 1668 | 239 | 166v | |||
TJEPKES, | tiepkes, oedts | koper | Rinnertspijp | 1627 | 232 | 29r | ||
VEENSTRA, OEGE | feenstra, oege | koper | Hoogstraat 23 | 1772 | 258 | 47r | ||
VEENSTRA, OEGE | feenstra, oege | verkoper | Hoogstraat 23 | 1781 | 260 | 312r | ||
KORNELIS, OEGE | cornelis, oege (erven) | ten westen | Scheerstraat 1 | 1615 | 229 | 570r | ||
NANNES, OEGE | nannes, oege | verkoper | Droogstraat | 1600 | 228 | 462r | ||
HARDER, OENE | harders, oene | koper | Kerkpoortstraat WZ | 1645 | 235 | 185v | ||
CHRISTOFFELS, OENE | christoffels, oene | koper | Alemanssteeg | 1606 | 228 | 1053r | ||
EEUWES, OENE | eves, oene | koper | 1649 | 236 | 68r | |||
FOKKES, OENE | fokkes, oene | varensgezel | koper | Nieuwstraat WZ | 1781 | 260 | 12r | |
FOKKES, OENE | fokkes, oene | koper | Noorderhaven 98 | 1787 | 262 | 225v | ||
FOKKES, OENE | fokkes, oene | koper | Noorderhaven 98 | 1801 | 266 | 62r | ||
KAMPEN, OENE GOSSES | kampen, oene gosses van | koper | Scheerstraat 3 | 1776 | 258 | 253v | ||
HARTS, OENE | hardus, oene | koper | 1647 | 235 | 259v | |||
MELIS, OENE | melis, oene | bakker | ten oosten | Grote Bredeplaats ZZ | 1611 | 229 | 108r | |
OENES, OENE | oenes, oene | koper | Schritsen | 1641 | 234 | 158r | ||
SIETSES, OENE | syttyes, oene | koper | Lanen 9 | 1597 | 228 | 52r | ||
JANS, OEPKE | jans, oepke | koper | 1685 | 242 | 99v | |||
JANS, OEPKE | jans, oepke | koper | 1690 | 242 | 331v | |||
JANS, OEPKE | jans, oepke | koper | 1696 | 243 | 261r | |||
JANS, OEPKE | jansen, oepke | koper | Nieuwstraat WZ | 1682 | 241 | 184r | ||
JANS, OEPKE | jansen, oepke | koper | 1700 | 244 | 60v | |||
JANS, OEPKE | jansen, oepke | koper | 1721 | 246 | 108v | |||
MEINERTS, OEPKE | meynerts, oepke | koper | 1680 | 241 | 80r | |||
RINSES, OEPKE | rinses, oepke | koper | Zuiderhaven 18 | 1699 | 244 | 19r | ||
RINSES, OEPKE | rinses, oepke | koper | Rommelhaven 11 | 1704 | 244 | 244r | ||
RINSES, OEPKE | rinses, oepke | koper | Sint Jacobstraat 8 | 1708 | 245 | 63v | ||
FRANSES, OEDS | fransen, oets | koper | 1670 | 239 | 219r | |||
, OEDS | hibbrants, oets | koper | 1614 | 229 | 467r | |||
HIELKES, OEDS | hylckes, oets | koper | Droogstraat ZZ | 1614 | 229 | 422r | ||
JANS, OEDS | jansen, oets | koper | 1673 | 240 | 121r | |||
STOK, OKKE | stok, okke van der | koopman | verkoper | 1805 | 267 | 112v | ||
JARICHS, OKKE | jarigs, okke | koper | 1747 | 251 | 202r | |||
STOK, OKKE JURJENS | stok, okke jurjens van der | koper | Lanen 9 | 1788 | 262 | 271r | ||
EVERTS, OLFERT | everts, olfert | koper | 1741 | 250 | 3va | |||
EVERTS, OLFERT | everts, olfert | koper | Heiligeweg 4 | 1739 | 250 | 77v | ||
JANS, OLFERT | jans, olffert (te pietersbierum) | koper | 1600 | 228 | 447r | |||
BELIDA, OLFERT | belida, olphardus | koper | Franekereind 25 | 1659 | 237 | 194v | ||
BELIDA, OLFERT | belida, olphardus | koper | Noorderhaven 66 | 1659 | 237 | 195r | ||
BELIDA, OLFERT | belida, olphardus | koper | Noorderhaven 74 | 1660 | 238 | 68r | ||
BELIDA, OLFERT | belida, olphardus | koper | Hofstraat 18 | 1662 | 238 | 137r | ||
SJOERDS, OLFERT | sjoerds, olphert | koper | Grote Kerkstraat 33 | 1760 | 255 | 44v | ||
SJOERDS, | sjoerds, olske | koper | 1701 | 244 | 139v | |||
RINSES, OEPKE | rinses, opke | koper | 1697 | 243 | 300r | |||
RINSES, OEPKE | rinses, opke | koper | 1699 | 243 | 545r | |||
, | provana, oratio | koper | 1598 | 228 | 222r | |||
, | provana, oratio | koper | 1599 | 228 | 340r | |||
, | provana, oratio | grondpacht | 1601 | 228 | 508r | |||
KNIJFF, OTTE | knijf, otte | koper | Grote Kerkstraat 33 | 1676 | 240 | 241v | ||
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | koper | 1789 | 263 | 173v | |||
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten westen | 1805 | 267 | 130r | |||
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten zuiden | Bargebuurt | A-244 | 1808 | 268 | 55v | |
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten zuiden | A-245 | 1808 | 268 | 73r | ||
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | verkoper | Noorderhaven 18 | C-190 | 1808 | 268 | 115v | |
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten zuiden | Bargebuurt 4 | A-245 | 1808 | 268 | 177v | |
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten zuiden | Dijkswal 10 | A-237 | 1809 | 268 | 212r | |
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otte | ten zuiden | A-237 | 1810 | 268 | 333v | ||
SALVERDA, OTTE | salverda, otte | ten oosten | Voorstraat 81 | 1774 | 258 | 162v | ||
AUKES, OTTE | auckes, otte | schipper | koper | 1705 | 244 | 288r | ||
MONSMA, OTTE AUKES | monsma, otte auckes (almenum) | koper | Hoogstraat 45 | 1702 | 244 | 146v | ||
AUKES, OTTE | aukes, otte | koper | Nieuwstraat OZ | 1697 | 243 | 273r | ||
AUKES, OTTE | aukes, otte | koper | 1731 | 248 | 51r | |||
AUKES, OTTE | aukes, otte | schipper (beurt-) | koper | Grote Bredeplaats 27 | 1744 | 251 | 39v | |
AUKES, OTTE | aukes, otte | koper | 1775 | 258 | 225r | |||
OVERDIJK, OTTE AUKES | overdijk, otte aukes | blokmaker (mr) | verkoper | Noorderhaven 16 | C-184 | 1809 | 268 | 218v |
KASPERS, OTTE | caspers, otte | koper | 1675 | 240 | 176v | |||
DOEKES, OTTE | doeckes, otte | koper | 1656 | 237 | 102r | |||
DOEKES, OTTE | doeckes, otte | koper | 1657 | 237 | 109v | |||
DOUWES, OTTE | douwes, otte (erven) | ten zuiden | 1660 | 238 | 25r | |||
EGBERTS, OTTE | egberts, otte | koper | 1655 | 237 | 46r | |||
EGBERTS, OTTE | egberts, otte | koper | 1656 | 237 | 87r | |||
GERRITS, OTTE | gerrits, otte | koper | 1718 | 246 | 21v | |||
JETSES, OTTE | jetses, otte | koper | 1669 | 239 | 189v | |||
JOHANNES, OTTE | johannes, otte | koper | 1735 | 249 | 108r | |||
JORIS, OTTE | joris, otte | koper | 1710 | 245 | 123r | |||
HAAN, OTTE JORIS | haen, otte joris de | koper | Vijver 2 | 1732 | 248 | 170v | ||
JURJENS, OTTE | jurjens, otte | koper | 1726 | 246 | 284v | |||
JURJENS, OTTE | jurjens, otte | koper | Schritsen 24 | 1731 | 248 | 39r | ||
JURJENS, OTTE | jurriens, otte | koper | 1698 | 243 | 343v | |||
PIETERS, OTTE | pieters, otte | bewoner | Heiligeweg WZ | 1600 | 228 | 393r | ||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sibes | koper | Voorstraat 85 | 1739 | 250 | 2v | ||
SIEBES, OTTE | sybes, otte | koper | Noordees (gebied) | 1599 | 228 | 327r | ||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | wolkammer (mr) | geniaarde | Voorstraat 69 | 1737 | 249 | 200v | |
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | koper | 1738 | 249 | 227r | |||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | koper | Noordijs 10 | 1753 | 253 | 89r | ||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | koper | Voorstraat 83 | 1758 | 254 | 162v | ||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | koper | Voorstraat 83 | 1766 | 256 | 189r | ||
SALVERDA, OTTE SIEBES | salverda, otte sybes | verkoper | 1773 | 258 | 74v | |||
TJERKS, OTTE | tiercx, otte (wl) | verkoper | Noorderhaven 82 | 1597 | 228 | 27r | ||
IEDES, OTJE | yedes, ottie (wd) | koper | Zuiderhaven 30 | 1735 | 249 | 49r | ||
KNIJFF, OTTE | knijf, otto | koper | Voorstraat 35 | 1685 | 242 | 85v | ||
OVERDIJK, OTTE | overdijk, otto | ten zuiden | Dijkswal 4 | A-237 | 1810 | 269 | 10r | |
, OTTE | tietje, otto | koper | 1795 | 264 | 268v | |||
DOEKES, OTTE | doeckes, otto | koper | Heiligeweg 22 | 1631 | 232 | 355r | ||
DOEKES, OTTE | doeckes, otto | koper | Noorderhaven NZ | 1648 | 236 | 16v | ||
DOEKES, OTTE | doeckes, otto | koper | 1652 | 236 | 202r | |||
JETSES, OTTE | jetses, otto | koper | 1683 | 242 | 1v | |||
SIEBES, OTTE | sybes, otto | ten westen | Romastraat 33 | 1750 | 252 | 71r | ||
JANS, OUTGER | jans, outger | koper | Noorderhaven NZ | 1600 | 228 | 448r | ||
OUTGERS, OUTGER | outgers, outger | ten westen | 1633 | 233 | 124r | |||
REINERS, OUTGER | reyners, outger | koper | 1658 | 237 | 154v | |||
ROMKES, OUTGER | romckes, outger | koper | Karremanstraat | 1598 | 228 | 205r | ||
ROMKES, OUTGER | romckes, outger | koper | Gortmakerssteeg | 1599 | 228 | 322r |