Harlingen, proclamatieboeken 1597-1811

Proclamaties zijn de verplichte openbare aankondigingen van de verkoop van huizen. De Proclamatieboeken zijn de registers waarin deze proclamaties werden verzameld. Van Harlingen zijn de proclamatieboeken van 1597-1811 bewaard gebleven, met uitzondering van het ene deel dat gaat over de jaren 1606-1611. Onuitstaanbaar!

De verkoop van een huis moest mondeling worden aangekondigd zodat iedereen die er kennis van wilde nemen, dat kon. Dit aankondigen gebeurde driemaal voor het stadhuis en driemaal in de kerk, steeds met tussenpozen van een week of soms wat langer. De datums werden aangetekend op de betreffende proclamatie. Je kon bezwaar maken als je familielid of naastligger van de verkoper was, je had dan namelijk het recht van eerste koop, het zogenoemde niaar-recht (elders ook wel naasting geheten). Uiteraard moest je wel evenveel of meer bieden en eventueel gemaakte kosten vergoeden.

Omdat het kadaster nog niet bestond werd een systeem gebruikt om panden aan te duiden, dat werkte met straatnamen en naastliggers. Een pand stond aan de noordkant van de Noorderhaven en werd dan bijvoorbeeld in de proclamatie aangeduid als 'ten oosten marten bos, ten zuiden de noorderhaven, ten westen de zeepziederstraat en ten noorden sikko ijzenbeek'. Belangstellenden konden dan precies weten om welk pand het ging en het was wettelijk voldoende dichtgetimmerd om verwarring te voorkomen. In de onderstaande gegevens kunnen personen dus als koper of verkoper vermeld staan, maar ook als naastligger ten noorden, oosten, westen of zuiden.

Het gaat samen om ongeveer 17.500 proclamaties en daarmee is het een zeer rijke bron van gegevens over huizen, bewoners, huizenbezit, staduitleg, ambachten, industrie en welvaart over een periode van meer dan 200 jaar. De kopers uit alle Harlingen proclamaties zijn ooit eens overgenomen, maar de proclamaties bevatten nog veel meer informatie. Met enige regelmaat kom je huisnamen tegen, verdwenen straatnamen, opmerkingen over nieuw gebouwde huizen, ledige plaatsen, kortom een schat aan informatie. Bovendien staan vrijwel altijd de verkopers vermeld, de naastliggers (huisnummers waren er nog niet tot omstreeks 1715) en de verkoopprijzen. De bedoeling is om alle gegevens over te nemen en het project is 'onderweg'. Maar dat is het al sinds 1994 wegens een chronisch gebrek aan tijd en prioriteit van mijn kant, dus verwacht niet te veel...

Update: In september 2012 is een Werkgroep Archiefonderzoek gestart met het systematisch overnemen van alle relevante gegevens uit alle Harlinger proclamatieboeken. Dit gebeurt mede dankzij de welwillende en belangeloze medewerking van
- Vereniging Oud Harlingen, die de werkgroep onder haar hoede heeft
- Tresoar, dat de proclamatieboeken bewaart en beheert
- Stichting FAF (Freonen fan de Argyven yn Fryslân), die de foto's levert
- het Hannemahuis centrum voor Harlinger cultuur en historie, dat faciliteert met ruimte en kennis
- kleinekerkstraat.nl, dat zorgt voor coördinatie, hulp en publicatie
Vorderingen zijn op deze website te zien in de vorm van een nieuwe pagina, bij Huizen - Proclamaties door de WAO.


Als het aantal akten rond de 17.500 ligt, hoe kunnen er dan nu al meer vermeldingen opgenomen zijn? Dat komt omdat er vaak meerdere kopers zijn (denk alleen maar aan echtparen) en dan wordt de verkoop bij mij tweemaal vermeld. Maar per verkoper wordt de akte ook vermeld en per naastligger ook. Als laatste kunnen nog de genoemde straat, de prijs en eventuele huisnaam vermeld worden. Het totale aantal vermeldingen zal dus (hopelijk) nog flink stijgen.

Een voorbeeld van de tekst van een proclamatie kun je hier zien.

Zoals ook in bovenstaand voorbeeld staat vrijwel altijd onderaan de proclamatie: 'Breder de coopbrief van ........', d.w.z. dat er een koopbrief was waarin de ultieme uitgebreide beschrijving van het te verkopen goed en de precieze verkoopvoorwaarden waren vastgelegd. De koopbrieven van Harlingen zijn niet bewaard gebleven, maar de proclamatieboeken vormen een goede kopie.

De verkopen van huizen werden vaak per aanplakbiljet bekend gemaakt om zoveel mogelijk geïnteresserden te trekken. Een afbeelding en de tekst van zo'n aanplakbiljet kun je hier zien, deze is van het pand Noorderhaven 109.

In de lijst hieronder geldt: (wl) = wijlen, (wd) = weduwe/weduwnaar, (mr) = meester, (old) = voormalig

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.



Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op





Spring naar: Oa  Oe  Oi  Oo  Ou  Oy  

Voornaam: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  

Patroniem: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  

Familienaam: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  



hoofdvorm
familienaam patroniem voornaam
schrijfvorm
familienaam patroniem voornaam
beroep hoedanig adres  pand  jaar boek folio
OBBES, AUKE obbes, auke koper Hoogstraat   1644 235 118r
OBBES, GRIETJE obbes, grytje koper Noorderhaven 31   1707 245 15r
OBBES, HANS obbes, hans koper   1647 235 245v
OBBES, HIELKE obbes, helke koper   1717 245 280v
OBBES, JAN obbes, jan koper Sint Jacobstraat 17   1613 229 353r
OBBES, LOLKE obbes, lolcke koper   1667 239 87r
OBBES, LOLKE obbes, lolcke koper Grote Ossenmarkt 17   1668 239 146r
OBBES, SJOERD obbes, sjoerd koper Grote Bredeplaats 6b   1710 245 128v
OBBES, TIEMEN obbonis, thymannus koper Scheerstraat 3   1611 229 8r
OBBES, TIEMEN obbonis, thymannus (kimswardt) pastoor verkoper Sint Jacobstraat OZ   1614 229 482r
WERF, JOHANNES OEBELES werf, johannes oebles van der koper Heiligeweg 16   1782 260 208r
OEBELES, METJE oebeles, mettje (wd) verkoper Franekereind 19 D-069 1809 268 298v
OEDES, TJITSKE oedes, tyeets koper Gardenierstraat ZZ   1628 232 86r
OEDSES, ANNE oeds, anne koper Hofstraat NZ   1627 232 38r
OEDSES, BARTELD oedses, bartel koper   1748 251 220r
OEDSES, BARTELD oedses, bartel kooltjer koper Sint Jacobstraat 16   1750 252 59v
OEDSES, GERLOF oedsis, gerloff koper   1633 233 109r
OEDSES, JAN oeds, jan koper Hofstraat NZ   1627 232 48r
OEDSES, JAN oedses, jan koper Grote Kerkstraat 32   1644 235 134r
OEDSES, JAN oetses, jan koper   1742 250 234r
OEDSES, KEIMPE oedses, keimpe koper   1617 230 173r
OEDSES, LOLKE oedses, lolke koper   1759 254 209r
OEDSES, PIEBE oedses, pyebo koper Zuiderhaven 53   1638 234 67r
OEDSES, PIETER oedses, pyter koper Droogstraat NZ   1676 240 219r
OEDSES, PIETER oedses, pytter koper   1697 243 277r
OEDSES, RINNERT oeds, rinnert koper   1624 231 7v
OEDSES, RINNERT oeds, rinnert koper   1624 231 17v
OEDSES, RINNERT oeds, rinnert koper   1626 231 104v
OEDSES, RINNERT oeds, rinnert koper Voorstraat 21   1626 231 128v
OEDSES, RINNERT oeds, rinnert koper   1628 232 111r
OEDSES, RINNERT oedses, rinnert burgemeester verkoper   1633 233 113v
OEDSES, RINNERT oedses, rinnert koper ten oosten van Harlingen   1637 234 37r
OEDSES, RINNERT oedses, rinnert koper   1637 234 43r
OEDSES, TEUNIS oedses, thonis (wl) verkoper   1660 238 37r
OEDSES, TJOMME oedses, tiomme koper Zuiderhaven NZ   1630 232 248r
OEDSES, WIEBE oedsis, wybe (weeskinderen van) verkoper   1633 233 104r
OEDSES, WIEBE oedses, wybe (weeskinderen van) verkoper   1633 233 116v
OEGES, HIELKJE ooges, hylck koper   1661 238 118r
OEGES, HILTJE oeges, hiltie koper   1671 240 59r
OEGES, HILTJE oeges, hiltie koper William Boothstraat 27   1672 240 108r
OEGES, IETJE oeges, jidtie koper   1633 233 115v
OEGES, LIEUWE oeges, luwe ten zuiden Lanen 44   1665 239 5r
OEGES, SASKER oeges, sasker loods in dienst bij 's konings marine koper Vijverstraat 30 F-241 1808 268 166v
OEGES, SASKER oeges, sasker ten noorden Schritsen 1 F-131 1809 268 220r
OEGES, TJITSKE oeges, tiedske koper Voorstraat 84   1779 259 202v
OENES, oenes, lampck koper Zuiderplein 1   1611 229 98r
OENES, ANNE oenes, anne koper Schritsen ZZ   1761 255 72v
OENES, ANNE oenes, anne ten westen Schritsen ZZ   1773 258 103r
OENES, ANTJE oenes, antie koper   1671 240 44r
OENES, ANTJE oenes, antie koper   1674 240 132v
OENES, DOUWE oenes, douwe koper   1651 236 156v
OENES, FOKJE oenes, fokkje koper   1804 267 67v
OENES, FOKKE oenes, fokke wever (bont-)(mr) koper Hoogstraat 4   1751 252 134v
OENES, FOKKE oenes, focke verwandelaar Hoogstraat 4   1755 253 249r
OENES, FOKKE oenes, focke koper Hoogstraat 45   1767 257 33v
OENES, FOKKE oenes, fokke ten westen   1775 258 203r
OENES, HEIN oenes, hein koper Scheerstraat 5   1659 237 209r
OENES, HENDRIK onnes, hendrick koper   1639 234 77v
OENES, JAN oenes, jan molenaar koper Achterstraat   1729 247 263v
OENES, JAN oenes, jan koper   1745 251 85v
OENES, NANNE oenes, nanne koper Sint Odolphisteeg   1644 235 137r
OENES, OENE oenes, oene koper Schritsen   1641 234 158r
OENES, SIEMEN oenes, symon koper   1779 259 187v
OENES, TJERK oenes, tierck koper   1618 230 267r
OENSES, GERRIT oenckes, gerryt koper   1602 228 642r
OENSES, SIEBREN oensen, sybrand koper   1674 240 162r
OENSES, TJITSKE oenses, tyeedts (wd) koper Sint Odolphisteeg WZ   1627 232 9r
OEPKES, AATJE oepkes, attie koper   1740 250 118r
OEPKES, JAN oepkes, jan koper   1687 242 183r
OEPKES, JAN oepkes, jan koper   1733 248 173v
OEPKES, REINER oepkes, reyner koper Liemendijk ZZ   1689 242 286r
OKELES, PIETER oockles, pieter koper Heiligeweg ZZ   1601 228 520r
OKKES, BAUKJE okkes, baukje koper Jan Ruurdstraat OZ   1780 259 290r
OKKES, BAUKJE ockes, baukje (wd) koper Schritsen 16   1784 261 165r
OKKES, BOTE ockes, boote koper   1738 249 350r
OKKES, DIEUWKE okkes, dieuwke koper   1780 259 286r
OKKES, FOKELTJE ockes, foockel koper   1630 232 331r
OKKES, HARKE okkes, harke koper   1777 259 26v
OKKES, JAN ockes, jan koper Weverstraat NZ   1670 240 16v
OKKES, JAN ockes, jan koper Weverstraat NZ   1682 241 205r
OKKES, JAN chergiant, jan ockes koper   1683 242 4v
OKKES, JAN chergiant, jan ockes koper   1692 242 400r
OKKES, JARICH ockes, jarich koper   1701 244 109r
OKKES, JARICH ockes, jarich geniaarde Zuiderhaven 18   1702 244 186r
OKKES, JENTJE ockes, jentie koper Sint Odolphisteeg 2   1697 243 268r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper   1758 254 150r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper   1764 256 26v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen geniaarde Brouwersstraat 35   1764 256 85r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Brouwersstraat 33   1765 256 117r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Hoogstraat 26   1765 256 121r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Schritsen 54   1765 256 122r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Voorstraat 16   1765 256 179r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Voorstraat 76   1766 256 211r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen geniaarde Schritsen 64   1766 256 223v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Havenplein 18a   1766 256 226r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Grote Bredeplaats ZZ   1767 257 32r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Voorstraat 16   1768 257 38v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper   1768 257 68v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper   1771 257 236r
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper Kleine Bredeplaats 4   1773 258 104v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper   1773 258 105v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen metselaar (mr) koper Grote Ossenmarkt 2   1773 258 112v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen (pakhuis van) ten oosten Zuiderhaven 71a   1774 258 134r
OKKES, JURJEN okkes, jurjen (pakhuis van) ten zuiden Zuiderhaven 71a   1774 258 134r
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper Zuiderhaven 71a   1774 258 143r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Kleine Bredeplaats 4   1774 258 180r
OKKES, JURJEN okkes, jurjen verkoper   1775 258 201v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper   1777 259 27r
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper   1777 259 79v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper Noorderhaven 24   1779 259 222v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koper   1780 259 281v
OKKES, JURJEN okkes, jurjen koopman koper Wasbleek ZZ   1780 259 298v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koopman koper Lanen 50   1782 260 229r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper   1783 261 68r
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Schritsen 18   1783 261 68v
OKKES, JURJEN ockes, jurjen koper Zuiderhaven 7   1784 261 125v
STOK, JURJEN OKKES stok, jurjen okkes van der koper   1776 258 264v
STOK, JURJEN OKKES stok, jurjen okkes van der koper   1777 259 80r
STOK, JURJEN OKKES stok, jurjen okkes van der koper   1780 259 294r
STOK, JURJEN OKKES stok, jurjen okkes van der koper   1802 266 123r
STOK, JURJEN OKKES stok, jurjen okkes van der koopman verkoper Bargebuurt 20 A-217 1809 268 201r
OKKES, KORNELIS ockes, cornelis koper Kerkpoort (gebied)   1597 228 61r
OKKES, MARTEN ockes, meerten koper Heiligeweg 20   1649 236 98r
OKKES, MARTEN ockes, marten verkoper   1660 238 15r
OKKES, MARTEN okkes, marten koper   1662 238 154r
OKKES, MARTEN ockes, marten koper Zuiderhaven 18   1672 240 99v
OKKES, MARTEN ockes, marten koper   1674 240 167v
OKKES, NANNE ockes, nanne (mr) koper   1633 233 114v
OKKES, PIETER ockes, pieter koper Droogstraat   1600 228 375r
OKKES, RICHT ockes, recht koper Noorderhaven ZZ   1613 229 375r
OLFERTS, HENDRIK olpherts, hendrick koper   1618 230 247r
OLFERTS, HENDRIK olpherts, hendrick koper   1624 231 40v
BELIDA, HENDRIK OLFERTS belida, hendrik olpherts koper   1636 234 17v
OLFERTS, IEDE olpherts, yde koper   1616 230 88r
BELIDA, JAN OLFERTS belida, jan olfarts koper   1631 233 10r
OLFERTS, LIJSBET olpherts, lijsbeth koper Sint Jacobstraat OZ   1612 229 182r
OLFERTS, MAAIKE olpherts, maycke koper   1600 228 428r
OLIVIERS, MAGDALENA olifiers, magdalena koper Kerkpad 3   1629 232 215r
KNIJFF, ANTJE OTTES knijff, antie ottes koper Zuiderhaven 36   1699 244 2v
OTTES, IENTE ottes, inte koper   1624 231 11v
OTTES, IESE ottes, jesse koper Zuiderhaven 18   1646 235 204v
OTTES, JAKOB ottes, jacob koper   1626 231 98r
OTTES, JAN ottes, jan provisioneel k   1735 249 1ra
OTTES, JAN ottes, jan provisioneel k   1735 249 2va
OTTES, JAN ottes, jan koper   1736 249 128ra
OTTES, JAN ottes, jan ten oosten   1772 258 8v
OTTES, JAN hilbers, jan ottes verkoper   1773 258 114v
OTTES, JAN hilbers, jan ottes (wl) verkoper   1773 258 116r
OTTES, JELLE ottes, jelle koper   1738 249 229r
OTTES, JETSE ottes, jetse koper Hofstraat NZ   1738 249 289r
OTTES, JETSE ottes, jetze ten oosten   1772 258 1r
OTTES, JETSE ottes, jetze (wd) ten zuiden   1774 258 178r
OTTES, JORIS ottes, jooris ten noorden Vijver 4   1772 258 23v
OVERDIJK, KLAAS OTTES overdijk, claas ottes koper Zoutsloot 51   1761 255 57v
OTTES, KORNELIS ottes, cornelis koper Voorstraat 10   1688 242 221v
OVERDIJK, LIJSBET OTTES overdijk, lijsbeth ottes (terschelling) verkoper Kleine Bredeplaats 10 E-117 1808 268 78v
OTTES, LOLKE ottes, lolcke koper   1663 238 171r
OTTES, SIEBE ottes, sybe winkelier en zoutzieder koper Lanen 76   1714 245 202v
OTTES, SIEBE ottes, sybe koper   1716 245 268r
OTTES, SIEBE ottes, sybe koper   1727 247 46r
OTTES, TJOMME ottes, siomme koper   1618 230 228r
OUTGERS, ANTJE outgers, anna koper   1613 229 269r
OUTGERS, EEBE outgers, eebe koper   1603 228 709r
OUTGERS, EEBE outgers, eebe bruidegom   1606 228 1058r
OUTGERS, EEBE outgers, aebe koper   1617 230 187r
OUTGERS, OUTGER outgers, outger ten westen   1633 233 124r
OUTGERS, REINER outgers, reiner geniaarde Franekertrekvaart NZ   1705 244 292r
OUTGERS, REINER outgers, reiner koper Zuiderhaven 45   1718 246 18v
OUTGERS, REINER outgers, reiner koper Zuiderhaven 43   1718 246 22r