Harlingen, proclamaties door de Werkgroep Archiefonderzoek

Van september 2012 tot oktober 2020 zijn leden van de Werkgroep Archiefonderzoek, een werkgroep van de Vereniging Oud Harlingen, bezig geweest met het overnemen van de belangrijkste gegevens uit de 42 Proclamatieboeken van Harlingen. In deze boeken staan de verkopen van onroerend goed beschreven zoals die plaatsvonden van 1597 tot 1811. Het deel van 1606-1611 is helaas niet bewaard gebleven. De vereniging Freonen fan de Argyven yn Fryslân (FAF) heeft hiervoor welwillend de dertienduizend foto's van deze proclamatieboeken beschikbaar gesteld. We zijn ze dankbaar. Na twee en een half jaar waren zo'n zesduizend akten verwerkt. Na vier jaar waren dat er meer dan negenduizend, en na zes jaar was dat opgelopen tot over de vijftienduizend. In oktober 2020 zijn de laatste van de 18080 akten ingeleverd.

De verkopen die al aan een bepaald adres zijn toegeschreven zijn ook zichtbaar via 'Huizen -> Zoek je huis'. In onderstaande lijsten is dat adres ook zichtbaar. Een groen adres geeft aan dat het adres vrij zeker juist is. Bij niet groene adressen is dat minder zeker, maar het is hopelijk toch minstens in de buurt. Zoals altijd zijn de kolommen te sorteren door op de kolomkop te klikken, boven de tabel kan snel naar de juiste letters of de juiste pagina worden gesprongen, en door op een adres te klikken verschijnt de pagina met alle bekende gegevens van dat adres.

De verkoop van een huis moest mondeling worden aangekondigd zodat iedereen die er kennis van wilde nemen, dat kon. Dit aankondigen gebeurde driemaal voor het stadhuis en driemaal in de kerk, steeds met tussenpozen van een week of soms wat langer. De datums werden aangetekend op de betreffende proclamatie. Je kon bezwaar maken als je familielid of naastligger van de verkoper was, je had dan namelijk het recht van eerste koop, het zogenoemde niaar-recht (elders ook wel naasting geheten). Uiteraard moest je wel evenveel of meer bieden en eventueel gemaakte kosten vergoeden.

Omdat het kadaster nog niet bestond werd een systeem gebruikt om panden aan te duiden, dat werkte met straatnamen en naastliggers. Een pand stond aan de noordkant van de Noorderhaven en werd dan bijvoorbeeld in de proclamatie aangeduid als 'ten oosten marten bos, ten zuiden de noorderhaven, ten westen de zeepziederstraat en ten noorden sikko ijzenbeek'. Belangstellenden konden dan precies weten om welk pand het ging en het was wettelijk voldoende dichtgetimmerd om verwarring te voorkomen. In de onderstaande gegevens kunnen personen dus als koper of verkoper vermeld staan, maar ook als naastligger ten noorden, oosten, westen of zuiden.

Het gaat samen om ongeveer 18.000 proclamaties en daarmee is het een zeer rijke bron van gegevens over huizen, bewoners, huizenbezit, staduitleg, ambachten, industrie en welvaart over een periode van meer dan 200 jaar. De kopers uit alle Harlingen proclamaties zijn ooit eens overgenomen, maar de proclamaties bevatten nog veel meer informatie. Met enige regelmaat kom je huisnamen tegen, verdwenen straatnamen, opmerkingen over nieuw gebouwde huizen, ledige plaatsen, kortom een schat aan informatie. Bovendien staan vrijwel altijd de verkopers vermeld, de naastliggers (huisnummers waren er nog niet tot omstreeks 1715) en de verkoopprijzen.

Een voorbeeld van de tekst van een proclamatie kun je hier zien.

Zoals ook in bovenstaand voorbeeld staat vrijwel altijd onderaan de proclamatie: 'Breder de coopbrief van ........', d.w.z. dat er een koopbrief was waarin de ultieme uitgebreide beschrijving van het te verkopen goed en de precieze verkoopvoorwaarden waren vastgelegd. De koopbrieven van Harlingen zijn niet bewaard gebleven, maar de proclamatieboeken vormen een goede kopie.

De verkopen van huizen werden vaak per aanplakbiljet bekend gemaakt om zoveel mogelijk geïnteresserden te trekken. Een afbeelding en de tekst van zo'n aanplakbiljet kun je hier zien, deze is van het pand Noorderhaven 109.

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [blokhaken]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.





Spring naar: Qa  Qe  Qi  Qo  Qu  Qy  

Voornaam: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  

Patroniem: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  

Familienaam: A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  



hoofdvorm
familienaam patroniem voorn_1
schrijfvorm
familienaam patroniem voorn_1
beroep hoedanigheid adres  huisnaam jaar boek folio
IEDES, TEEKE vroedsman Teecke Ides Qolaerdt koopman verkoper Hoogstraat 39 1698 243 388r
QUADER, JAKOB Jacob Quader ontvanger koper huis, plaats en tuintje Noorderhaven 104 de Witte Arend 1714 245 218v
QUADER, JAKOB Jacob Quader oud ontvanger verkoper Noorderhaven 104 1726 246 282r
KWAST, ANTJE de curator over Antje W. Quest verkoper Grote Kerkstraat 41 1805 267 152v
KWAST, ANTJE de curator over Antje W. Quest verkoper Grote Kerkstraat 39 1805 267 152v
KWAST, DOUWE Douwe Quest, c.u. schipper huurder achterwoning (p.j.) Kleine Bredeplaats 14 1800 265 270r
KWAST, DOUWE WIEBES Douwe Wybes Quest schipper koper huis Grote Ossenmarkt 12 1810 268 349v
, JOHANNES gemeensman Joannes Quickelenburgh verkoper q.q. Zuiderstraat 6achter 1680 241 28va
QUICKLENBURG, de hof van burgemeester Quicklenborg naastligger ten zuiden Rozengracht 22 1684 242 60r
QUICKLENBURG, JOHANNES oud burgemeester Joannes Quicklenborg wijnkoper afgewezen niaarnemer Noorderhaven 42 1688 242 256v
QUICKLENBURG, JOHANNES burgemeester Johannis Quicklenborg naastligger ten westen Noorderhaven 42 1685 242 5va
, oud-burgemeester Quicklenborgh naastligger ten westen Noorderhaven 42 1688 242 256v
, JAKOB de weduwe van burgemeester Jacob Quicklenborgh naastligger ten noorden Voorstraat 1 1698 243 391v
, JOHANNES burgemeester Joannes Quicklenborgh verkoper q.q. Wasbleek 1684 242 17r
, JOHANNES burgemeester Joannes Quicklenborgh verkoper q.q. Kerkpoortsmolen 1 1684 242 18r
, JOHANNES vroedsman Joannes Quicklenborgh koper hof met bomen en planten Kerkpoortstraat 1675 240 196r
, JOHANNES burgemeester Johanes Quicklenborgh verkoper q.q. 1 1684 242 18v
, JOHANNES burgemeester Johannes Quicklenborgh koper drie kamers Wasbleek 1684 242 17r
, JOHANNES de hof van burgemeester Johannes Quicklenborgh naastligger ten noorden Wasbleek 1684 242 17r
QUICKLENBURG, wijlen burgemeester Quicklenburg naastligger ten oosten Lanen 23 1696 243 231v
QUICKLENBURG, JOHANNES Joannes Quicklenburg koper 1/2 hoekhuis met pakzolders ([voor 1/1]) Vismarkt 1 1669 239 201r
QUICKLENBURG, JOHANNES Mede-gezworen gemeensman Joannes Quicklenburg koper huis Grote Kerkstraat 44 1680 241 106r
QUICKLENBURG, JOHANNES Mede-gezworen gemeensman Joannes Quicklenburg naastligger ten zuiden Grote Kerkstraat 44 1680 241 106r
QUICKLENBURG, JOHANNES Mede-gezworen gemeensman Joannes Quicklenburg naastligger ten westen Grote Kerkstraat 44 1680 241 106r
QUICKLENBURG, JOHANNES Mede-gezworen gemeensman Joannes Quicklenburg koper kamer onbekend 1680 241 107r
QUICKLENBURG, JOHANNES Joannes Quicklenburg naastligger ten noorden onbekend 1680 241 107r
QUICKLENBURG, JOHANNES Mede-gezworen gemeensman Joannes Quicklenburg koper huis Grote Kerkstraat 42 1680 241 108r
QUICKLENBURG, JOHANNES wijlen oud burgemeester Johannes Quicklenburg koper Voorstraat 28 1700 244 68v
QUICKLENBURG, JOHANNES de weduwe van burgemeester Johannes Quicklenburg naastligger ten westen Werfpad 1699 243 396r
QUICKLENBURG, IETJE Yda Quicklenburg naastligger ten oosten Werfpad ZZ 1728 247 79r
QUICKLENBURG, gemeensman Quicklenburgh naastligger ten oosten Kerkpoortstraat 1683 241 67va
QUICKLENBURG, JOHANNES gemeensman Joannes Quicklenburgh koper 2/3 hof met prieel Kerkpoortstraat 1682 241 233r
QUICKLENBURG, JOHANNES gemeensman Joannes Quicklenburgh naastligger ten oosten Kerkpoortstraat 1682 241 233r
QUICKLENBURG, JOHANNES Gemeensman Joannes Quicklenburgh koper provisioneel hof met prieel Kerkpoortstraat 1683 241 67va
QUICKLENBURG, JOHANNES wijlen burgemeester Joannes Quicklenburgh koper Lanen 25 1694 243 100v
QUICKLENBURG, JOHANNES burgemeester Johannis Quicklenburgh verkoper q.q. ten zuidoosten van Harlingen 1694 242 1ra
QUICKLENBURG, JOHANNES burgemeester Johannis Quicklenburgh verkoper q.q. ten zuidoosten van Harlingen 1694 242 1ra
QUICKLENBURG, IETJE Yda van Quiklenborg verkoper q.q. Rozengracht 16 1733 248 193r
QUICKLENBURG, IETJE Yda van Quiklenborg verkoper q.q. Rozengracht 16 1733 248 193r
QUICKLENBURG, IETJE Yda van Quiklenborg verkoper van 1/2 Zuiderhaven 19zuid 1708 245 66r
QUICKLENBURG, IETJE Yda Quiklenborg verkoper q.q. Kerkpoortstraat 45 1708 245 68v
QUICKLENBURG, IETJE wijlen Yda van Quiklenborg verwandelaar Hofstraat 16 1732 248 150r
QUICKLENBURG, IETJE Yda van Quiklenborg aanhandelaar van 1/2 hof ([staat: een zakje zestehalven]) Rozengracht 16 1732 248 150r
, JOHANNES oud burgemeester en vroedsman Johannis Quiklenborgh koper Zuiderhaven 19zuid 1688 242 246r
, IETJE Ida van Quiklenburg verkoper Vismarkt 1 1729 247 277r
, IETJE Ida van Quiklenburg, c.m. verkoper q.q. Kerkpoortstraat NZ 1708 245 47v
, IETJE het huis van Yda Quiklenburg naastligger ten noorden Voorstraat 1 1715 245 236v
, IETJE de stallinge van Yda Quiklenburg naastligger ten noorden Lanen 25 1708 245 48v
, IETJE Yda Quiklenburg verkoper Lanen 25 1708 245 48v
, JOHANNES Joannes Quiklenburgh koper provisioneel 1/2 hoekhuis ([voor 1/1]) Vismarkt 1 1669 239 40va