Wonen en werken in Harlingen in de loop der eeuwen.

Harlingen, zoek je huis

Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk.

De omgeving van Franekereind 12

op een plattegrond van ca. 1613	op een kadastrale kaart van 1832	op een kadastrale kaart van 1887	op een kaart met huisnummers van 1905	en op een monumentenkaart van 2000

Huisnummering:
	Ter hoogte van	Nummering 1716-1735	Nummering 1736-1735	Nummering 1776-1806	Nummering 1807-1880	Nummering 1881-1905
	Franekereind 12	3-188	3-188	3-207	G-016	G-015

Afbeeldingen in de Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1599 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 228 folio 0156r van 15 apr 1599 (exacte ligging niet zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 12	Franekereind ZZ [niet vermeld]	1200‑00‑00 gg	huis met ledige plaats ernaast

	koper	Thoenys Claesen, gehuwd met
	koper	Gryet Willems
	verpachter grond	Reyner Claesen	2‑16‑00 cg
	naastligger ten oosten	de weduwe van wijlen Warner Pieters
	naastligger ten zuiden	N. N.
	naastligger ten westen	Willem Stevens
	naastligger ten noorden	N. N.
	verkoper	Tjaerdt Wybes, gehuwd met
	verkoper	Geert Jansen
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Thoenys Claes x Gryet Willems kopen een huis en ledige plaats bezijden. Ten O. wd. Warner Pieters, ten W. Willem Stevens. Grondpacht 2 gg aan Reyner Claes [Tempelaar?]. Gekocht van Tjaerdt Wybes x Teet Jans voor 1200 gg.

1695 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0129r van 20 jan 1695 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	Bij de verkoop van (geschat adres) Franekereind 10, een perceel ten westen van dit perceel, wordt genoemd als
	naastligger ten oosten	meerderjarige ongehuwde jongedochter Grietie Laeses
	naastligger ten oosten	Mayke Laeses, gehuwd met
	naastligger ten oosten	Gosse Spannenburgh	mr. zilversmid

1695 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0007ra van 15 sep 1695 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Dit betreft een eerste verkoop per decreet. Meestal vind je hierna een tweede verkoop per decreet, maar niet altijd is dit nauwkeurig geregistreerd. Verkoop per decreet gebeurt na een uitspraak van het provinciaal gerechtshof, het Hof van Friesland. De reden is meestal een uitgesproken faillissement of betrokkenheid van minderjarige weeskinderen die hun kindsdeel willen of moeten verkopen. Proclamatieboeken bevatten de aankondigingen van verkoop en niet de verslaglegging, dit kan de reden zijn dat hier geen koper vermeld is en soms zelfs geen verkoper. Ook ontbreekt om deze reden vaak de (uiteindelijke) koopsom.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 12	Franekereind ZZ [staat: bij de Franekerpijpen bij de Lammert Warndersbrug]		1100‑00‑00 cg	1/2 huis en tuintje

	koper provisioneel	Feddrik Anskes Deersum, gehuwd met	koopman
	koper provisioneel	Jeltie Sickes
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑08‑00 cg
	naastligger ten oosten	Jurrien Claessen Fontein	koopman
	naastligger ten zuiden	Ruird Pieters
	naastligger ten westen	Tiaard Tiaardsen van der Form
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat]
	verkoper	Mayke Lases, gehuwd met
	verkoper	Gosse Spannenburgh	mr. zilversmid

1695 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 243 folio 0168v van 29 sep 1695 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.
	Bij deze voorgenomen verkoop is een niaar aangetekend, dat is een protest door een belanghebbende vanwege een in de wet -destijds de Lands Ordonnantie- omschreven reden. Door te niaren (of 'naasten') laat je blijken aanspraak te willen maken op het eerste recht van koop. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione proximitatis of ratione vicinitatis, ofwel een protest vanwege naastliggerschap. Een naastligger is eigenaar van een aangrenzend perceel, zelfs als daar een steeg tussen zit. Een naastligger kan een voorgenomen koop verhinderen ('(ver)spieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere naastliggers heeft de eigenaar van de langste gemeenschappelijke grens voorrang boven anderen, en zo verder in volgorde van die lengte. De achterliggende gedachte hierbij kan zijn het verkrijgen van meerdere aaneengesloten percelen, maar ook het dwarsliggen van een minder gewenste buur. Hier is sprake van een zgn. niaar ratione sanguinis of sanguinitatis, ofwel een protest vanwege bloed of bloedverwantschap. Bloedverwanten tot in de zevende graad van de verkoper kunnen een voorgenomen koop verhinderen ('verspieren') en aanspraak maken op het recht van eerste koop. In het geval van meerdere bloedverwanten heeft een lagere graad voorrang boven een hogere, dus een vader of zoon (eerste graad) heeft voorrang boven een broer of zuster (tweede graad). De achterliggende gedachte hierbij is het voorkomen van verwatering van bezit in een familie. Je broer kan bijvoorbeeld niet je ouderlijk huis verkopen -zou hij dat als enige geërfd hebben- zonder dat jij daartegen met succes in bezwaar kunt gaan.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 12	Franekereind ZZ bij de Lammert Warndersbrug [staat: Franekerpijpen]		1100‑00‑00 cg	1/2 huis met een tuintje erachter

	koper door niaar	Attie Pieters de Adam, gehuwd met
	koper door niaar	Jurrien Claessen Fontein
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑08‑00 cg
	geniaarde koper	Feddrik Anskes Deersum, gehuwd met	buiten Harlingen
	geniaarde koper	Jeltie Sickes	buiten Harlingen
	naastligger ten oosten	Jurjen Claassen Fontein
	naastligger ten zuiden	Ruird Pytters
	naastligger ten westen	Tjaard Tjaardsen van der Form
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat]
	verkoper	Grietie Lases meerderjarige ongehuwde dochter

1706 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 244 folio 0327v van 28 feb 1706 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging	koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 12	Franekereind ZZ [staat: Franekerpijpen bij de Lammert Warnersbrug]	1100‑00‑00 cg	huis

	koper	Jurjen Clasen Fontein, gehuwd met
	koper	Attje Pytters de Adam
	naastligger ten zuiden	Ruird Pytters
	naastligger ten westen	burgerhopman Tjeerd van der Form
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: Franekerpijpen]
	verkoper	Jurjen Clases Fontein, gehuwd met
	verkoper	Attje Pytters de Adam
	verkoper	Feddrik Anskes Deersum, gehuwd met
	verkoper	Jeltje Sickes

1716 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3889, "1716"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 60	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Reiner Fontein
		gebruiker		Dirck Pieters wed.
		huurwaarde totaal			93‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				18‑12‑00 cg

1719 - reëelkohier		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 520, "1719"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 38v	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Reiner Fontein
		gebruiker		Dirk Pieters wed.
		huurwaarde totaal			93‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				18‑12‑00 cg
		aansl. huurw. voldaan				21‑5‑1720

1726 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3892, "1726"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Mayke Lases
		eigenaar	Grietje Lases
		gebruiker		wed. Hermanus Portier
		huurwaarde totaal			93‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				15‑10‑00 cg

1736 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3896, "1736"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 39r	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Mayke Lases
		eigenaar	Grytie Lases
		gebruiker		ds. Harkenroth
		huurwaarde totaal			93‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				15‑10‑00 cg

1744 - volkstelling		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 1631, "Omschrijvinge van familiën in Friesland, Steden"

	vermeld als	geschat adres	bewoner: het gezin van	aangeboden capitaal	verhoging	opmerking
	3-188	Franekereind 12	Antje Mooy, bestaande uit 1 persoon, insolvent	00‑00‑00 cg	0

1746 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3903, "1746"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 39r	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Mayke Laeses
		eigenaar	Grytie Laeses
		gebruiker		Hanso Hasenhoek
		huurwaarde totaal			68‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				12‑07‑04 cg

1750 - proclamatieboek	bron: Tresoar toegang 13-16 inv.nr. 252 folio 0075v van 6 sep 1750 (exacte ligging vrij zeker)
	Deze gegevens zijn ontsloten door leden van de Werkgroep Archiefonderzoek van de Vereniging Oud Harlingen.

	geschat adres	beschreven ligging		koopsom	verkocht wordt
	Franekereind 12	Franekereind ZZ [staat: bij de Franekerpijpen] bij de Lammertwarndersbrug		2450‑00‑00 cg	huis en tuintje

	koper	Freerk Fontein, gehuwd met	koopman
	koper	Yfke Scheltema
	verpachter grond	de stad Harlingen		1‑08‑00 cg
	huurder	Jan Heerties c.u.
	naastligger ten oosten	vroedsman Harmen Baksma
	naastligger ten zuiden	de weduwe van wijlen Hylke Hanekuik
	naastligger ten westen	Nicolaas Cath
	naastligger ten noorden	Franekereind [staat: straat]
	verkoper	oud burgemeester Claas van der Brug, weduwnaar van	koopman
	verkoper	wijlen Aukje Gosses Spannenburg, en voogd namens hun minderjarige kinderen
	verkoper van 1/8	Pieter Claases van der Brug
	verkoper van 1/8	Aukjen Claasen van der Brug
	verkoper van 3/4	Laas Gosses Spannenburg	mr. verver
	eerdere samenvatting door Yde Elsinga	Freerk Fontein, koopman x Yfke Scheltema kopen heerlijk huis en tuintje bij de Franekerpijpen omtrent de Lammert Warndersbrugge, gehuurd door Jan Heertie cum ux. Grondpacht 1 cg. 8 st aan de Stad. Ten O. vroedsman Harmen Baksma, ten Z. wd. Hylke Hanekuik, ten W. Nicolaas Kath, ten N. de straat. Gekocht van oud-burgemeester Claas van der Brug als vader en wettige voorstander over zijn minderjarige kinderen Pieter en Aukjen Claases van der Brug bij zijn wl. eerste vrouw Aukjen Gosses Spannenburg voor 1/4, mr. verver Laas Gosses Spannenburg voor 3/4, voor 2450 cg en 25 cg tot een verering.

1756 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3913, "1756"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 39r	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Freerk Fontein
		gebruiker		Freerk Fontein
		huurwaarde totaal			75‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				13‑12‑10 cg
		opmerking					huurwaarde en aanslag samen met 3-189

1766 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3923, "1766"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-188 , folio 39r	Franekereind 12					huis

		eigenaar	Freerk Fontein
		gebruiker		Freerk Fontein
		huurwaarde totaal			00‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				00‑00‑00 cg
		opmerking					[samen met 3-189]

1776 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3933, "1776"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-207 , folio 71v	Franekereind 12					twee huizen

		eigenaar	F. Fontein
		gebruiker		F. Fontein
		huurwaarde totaal			100‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				18‑03‑10 cg

1786 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3943, "1786"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-207 , folio 71v	Franekereind 12					twee huizen

		eigenaar	F. Fonteyn
		gebruiker		F. Fonteyn
		huurwaarde totaal			110‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				20‑00‑00 cg

1794 - reëelkohier		bron: Tresoar toegang 5 inv.nr. 3951, "1794"

	vermeld als	geschat adres					gebruik
	3-207 , folio 71v	Franekereind 12					twee huizen

		eigenaar	F. Fontein
		gebruiker		F. Fontein
		huurwaarde totaal			110‑00‑00 cg
		aanslag huurwaarde				20‑00‑00 cg

1810 - sint jacobischatting		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 224, "Kohier der Sint Jacobischatting, 1810"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	verschuldigd	gebruik
	3-207 , pag. 70	Franekereind 12	Jan Fontein	4‑00‑00 cg

1814 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Jan Fontein	... Freerk F, en Eva/IJfke Scheltema; BS ovl 1817, huw 1823, ovl 1825, ovl 1834, ovl 1840, ovl 1841; ovl wijk G-016/Franekereind 14, Grote Kerk; vd. Gaast, begraaflijst; eigenaar engebruiker van wijk B-041 en wijk B-042, ... (alles)

1814 - lantaarngeld

	geschat adres	naam
	Franekereind 12	Jan Fontein	fl. 6

1814 - woningregister		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 204, "Huis- en woonregister, 1814"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	bewoner/gebruiker	beroep of gebruik
	G-016	Franekereind 12	Jan Fontein	Jan Fontein	koopman

1826 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7004 aktenr. 305 (filmnr. 115)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	G-016	Franekereind 12	Jacobus Freerks Fontein, overleden op 3 september 1826	zoon van Freerk Jans Fontein, zeehandelaar (Franekerpijpen G 16) en Ingena Hannema, broer van minderjarige Rinske, Aafke en Jan Freerks Fontein, achterneefje van wijlen Jan Hannema. Saldo fl. 830,-. (Certificaat geen Onroerend Goed bijgevoegd). Er behoorde geen onroerend goed tot de nalatenschap.

1832 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. KO, "Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel der grondeigenaren [...], 1832"

	vermeld als	geschat adres	eigenaar	beroep	woonplaats	gebruik en grootte
	Sectie A nr. 938	Franekereind 12	Freerk Fontein Jz.	koopman	Harlingen	huis en tuin (450 m²)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Elisabeth Jacobus Hannema	... G-027 en wijk G-028, dv Jacob H, en Rinske Hijlkes Dreyer; BS huw 1823, ovl 1863, bev.reg. HRL 1851 wijk G-016, regattdev1826-93; oud 49 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk G-027; ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Ingena Hannema	... BS huw 1819, ovl 1843, regattdev1826-93; oud 51 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, zoutzieder, wijk G-016; ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Jacob Wybes Hanekuik	... H, en Petronella Maria Tetrode, DG; BS huw 1816, huw 1819, huw 1823, ovl 1852, bev.reg. HRL 1851 wijk G-016, regattdev1826/93; Op 7 aug 1814 verscheen in de Leeuwarder Courant het bericht: Mr. J.H., notaris, zal op ... (alles)

1839 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Rinske Fontein	oud 58 jaar, geb en wonende te HRL. 1839, wijk G-016; VT1839

1839 - volkstelling		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2054, "Volkstellingregister, 1839"

	vermeld als	straat	bewoner	leeftijd	beroep	geboorteplaats	geslacht, religie, huwelijkse status
	G-016	Bij de Lammert v.d. Brugsteeg		51 j	zoutziederij	Harlingen	v, protestant, weduwe
	G-016	Bij de Lammert v.d. Brugsteeg		58 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	G-016	Bij de Lammert v.d. Brugsteeg		14 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	G-016	Bij de Lammert v.d. Brugsteeg		27 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd
	G-016	Bij de Lammert v.d. Brugsteeg		18 j		Harlingen	v, protestant, ongehuwd

1843 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7015 aktenr. 334 (filmnr. 118)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	G-016	Franekereind 12	Ingena Hannema, overleden op 9 maart 1843	54 jr (geboren 18/11/1788), zeehandelaarsche, overleden Franekerend G 16, wed. Freerk Jansz Fontein (door hem ingesteld vruchtgebruik vervalt nu ook aan hun kinderen), moeder van Rinske (vrouw van Jan-Fontein Tuinhout, fabrikant/molenaar in looderts, cement en krijt) en minderjarige Jan-Freerk en Aafke-Ingena Freerks Fontein (voogd is Mr. Jacob Hanekuyk, notaris). Er behoorde onroerend goed tot de nalatenschap.

1843 - memorie van successie		bron: Tresoar toegang 42 inv.nr. 7014 aktenr. 18 (filmnr. 118)

	vermeld als	geschat adres	naam	samenvatting
	G-016	Franekereind 12	Ingena Jans Fontein Tuinhout, overleden op 18 december 1843	9 uren (geboren 18/12/1843), overleden Noordijs G 16, dochter van Jan Fontein-Tuinhout, fabrikant & Rinske Fontein. Er behoorde geen onroerend goed tot de nalatenschap.

1851 - bewoners		bron: verzameling Jan van Wilsum

		geschat adres	naam	gegevens
	G-016	Franekereind 12	Doetje Meintsma	... dv Willem M, en Froukje Piebinga; BS huw 1837, bev.reg. HRL 1851 wijk D-143, 85, wijk E-008, wijk G-016, bev.reg. HRL ... (alles)

1862 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 4249, "Lijst van de nummering der huizen", 1862

	vermeld als	adres	eigenaar	gebruik
	Sectie A nr. 938	Franekereinde G-016	Jan Foekens	woonhuis

1880 - kadaster		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2062, "Lijst van de nummering der huizen", 1880

	vermeld als	adres	eigenaar	gebruik
	Sectie A nr. 938	Franekereinde G-015	Jan Freerk Fontein	woonhuis

1905 - eigenaren		bron: Oud Archief gemeente Harlingen inv.nr. 2066, woningregister, 1905

	vermeld als	adres		gebruik
	Sectie A nr. 4997	Franekereind 12 (G-ong)	Sietze Hamstra	woonhuis

1935 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Franekereind 12	Gemeente en Gem. Instellingen	280	Woonh. Dir. A. Woestenburg

1948 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Franekereind	T.D. Houtman	687	Kapper

1950 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Franekereind	T.D. Houtman	687	Kapper

1953 - telefoonboek	bron: Beeld en Geluid Den Haag (v/h Museum voor Communicatie)

	vermeld adres	naam	telefoonnummer	omschrijving
	Franekereind	T.D. Houtman	687	Kapper

1990 - monumentenlijst	bron: Monumenten Inventarisatie Project, 1990

	adres	soort monument	score	bouwjaar
	Franekereind 12	rijksmonument 20344

2023
0.092954874038696

terug

Naastliggers van

Franekereind 12

ten oosten

Franekereind 14

ten westen

Franekereind 10

ten noorden

het Franekereind