Uit: Nieuwe Harlinger Courant, april 1932 |
Gegevens uit bronnen worden zorgvuldig overgenomen, maar lees- en typfouten zijn onvermijdelijk. Gegevens die niet in de bron staan maar door mij zijn aangevuld op basis van andere bronnen of andere gegevens uit dezelfde bron, zijn voorzien van een *. Gegevens die door mij aangepast of geïnterpreteerd zijn, zijn zoveel mogelijk voorzien van een verduidelijkende toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van eigennamen is de originele spelling gehandhaafd. Soms is echter te voorzien dat een kennelijke schrijf- of spelfout in de bron een probleem zal geven bij het zoeken naar een eigennaam of bij het maken van een alfabetische index. In zo'n geval is de juiste of meest voorkomende spelling van een eigennaam aangehouden, met toevoeging van een toelichting tussen [ ]. Bij het overnemen van plaatsnamen, straatnamen en beroepen die in alfabetische indexen terecht komen is voor zover mogelijk de moderne spelling aangehouden, om het zoeken te vereenvoudigen. Mogelijk staat in een bron bijvoorbeeld Doccum, terwijl op deze website Dokkum staat. Zo wordt een glaesemaecker een glasmaker. Die spelling is voor het doel van deze website (het ontsluiten van bronnen, niet het transcriberen van bronnen) niet belangrijk. |
In de Hoogstraat, op No. 23, treffen wij een 17e eeuwsch 3-m. Schoenerschip aan, keurig uitgebeiteld en relief en in de Lombardstraat-hoek Tuinpad een fraai bewerkten gevelsteen, waarop een Zeeton, Ankerton of Boei is uitgebeiteld. Het onderschrift "In die Zeeton" [moet zijn: In die Zeetoom], doet denken aan een op de Zee betrekking hebbende bestemming van dit huis. Winkel of Herberg bij de Stadsveste? IN het uit architectonisch oogpunt zoo mooi versierde pand aan het Franekereind No. 40 treffen wij aan in den zij-gevel, het z.g. "Gilde-raum", aan alle kanten scheef; een kunstwerk, zéér zorgvuldig uitgevoerd en dat in eere dient te worden gehouden! In het Loge-gebouw, hoek Franekereind, het z.g. "Stootershuis", dat naar de legende wil, i.d.t. met stooters (een denkbeeldige oude munt, ter waarde van 12 1/2 cent) moet zijn betaald, treffen wij een mooien en relief gebeitelden hoeksteen aan waarop: Den Drie en Tvintichste Mei dach Freerck Jacobs d'eerste stien hier lach 1651. In den gevel twee steenen met "Anno" en "1651".
In de poort van den tuinmuur hoek Kerkpoortstraat treffen we aan een gevelsteen waarop en relief, een fraai uitgevoerden "liggende Leeuw", met R.I.W., 1658 en in de Kerkstraat No. 42 [moet zijn: 44] een gevelsteen waarop: AD. A 1742 [moet zijn: A A, N I, 1771]. Aan de Heiligeweg is wat bizonders op te merken. Het breede pand No. 9, moet vroeger hebben gediend tot Kerkgebouw van de Evang. Lutherse gemeente, welk kerkgenootschap het embleem voert van een witte Zwaan. Daarvan getuigen twee groote gevelsteenen in den frontgevel van dit perceel welke twee naar elkaar toegekeerde mooi bewerkte witte zwanen vertoonen, waaronder links Anno en rechts 1644. Daartusschen in twee belauwerde wapenschilden waarop, naar oude geschriften, Luthers wapen moet hebben gestaan, maar dat, jammer genoeg, totaal is verminkt - zoals vele wapenborden het in den Franschen tijd moesten ontgelden.
Daar tegenover in den gevel van No. 16 [nu: 18] een steigerend paardfiguur, waaronder "In 't springend Paardt". Vermoedelijk overgebleven van eene Herberg of Stalling. Aan de Heiligeweg No. 66 een oude gevel van een voormalig veerhuis genaamd "'t Koffiekantsje", waarin een gevelsteen met A.H.G. [moet zijn: A C en een huismerk] Anno 1623. Aan de Spekmarkt No. 4 is nog een typisch oud huis bewaard gebleven met mooien gevelsteen van 1668 waaronder "IN DE KLANDER (kleere) PARS", geflankeerd door twee (ongeperste) toga's. Iets héél bijzonders! Daar tegenover blijkt uit een steen in een tuinmuur de vroegere benaming dier straat "de Grauwe Kat", daarop staat een grauwe kat uitgebeiteld waarboven H.F.W.(ehberg?) en onderschrift: "In de graue cat" 1865. Deze datum is misschien wel 't jaar van herstelling, omdat de benaming "Grauwe Kat" veel ouder is.
De Lanen biedt, als zeer oude straat, veel opmerkelijks. In No. 78 treffen we een gevelsteen aan waarop een Kanon met uitgeschoten kogel en G.I. 1645. Wie kan zeggen of deze steen misschien iets heeft uit te staan met 't van ouds bekende café aan de Simon Stijlstraat, sinds menschenheugenis "'t Kanontsje" genaamd? Lanen 77 [nu: 75] vertoont nog een gevel met z.g. huismerken, n.l. links een kruis met E T en rechts kruisfiguur met I.A.; in 't midden een heel mooi gebeiteld scheepje. Lanen 28, zéér antiek huis, vanouds genaamd "de Gouden Engel", waarin een gevelsteen met keurig gebeitelde Aartsengel waaronder 1596, waaruit de hooge ouderdom van dit groote gebouw is af te leiden. Met perceel Kerkstraat 18, wellicht de beide oudst bekende woningen dezer stad.
Volgende week hopen we verder te gaan.
J. HARNS
In de poort van den tuinmuur hoek Kerkpoortstraat treffen we aan een gevelsteen waarop en relief, een fraai uitgevoerden "liggende Leeuw", met R.I.W., 1658 en in de Kerkstraat No. 42 [moet zijn: 44] een gevelsteen waarop: AD. A 1742 [moet zijn: A A, N I, 1771]. Aan de Heiligeweg is wat bizonders op te merken. Het breede pand No. 9, moet vroeger hebben gediend tot Kerkgebouw van de Evang. Lutherse gemeente, welk kerkgenootschap het embleem voert van een witte Zwaan. Daarvan getuigen twee groote gevelsteenen in den frontgevel van dit perceel welke twee naar elkaar toegekeerde mooi bewerkte witte zwanen vertoonen, waaronder links Anno en rechts 1644. Daartusschen in twee belauwerde wapenschilden waarop, naar oude geschriften, Luthers wapen moet hebben gestaan, maar dat, jammer genoeg, totaal is verminkt - zoals vele wapenborden het in den Franschen tijd moesten ontgelden.
Daar tegenover in den gevel van No. 16 [nu: 18] een steigerend paardfiguur, waaronder "In 't springend Paardt". Vermoedelijk overgebleven van eene Herberg of Stalling. Aan de Heiligeweg No. 66 een oude gevel van een voormalig veerhuis genaamd "'t Koffiekantsje", waarin een gevelsteen met A.H.G. [moet zijn: A C en een huismerk] Anno 1623. Aan de Spekmarkt No. 4 is nog een typisch oud huis bewaard gebleven met mooien gevelsteen van 1668 waaronder "IN DE KLANDER (kleere) PARS", geflankeerd door twee (ongeperste) toga's. Iets héél bijzonders! Daar tegenover blijkt uit een steen in een tuinmuur de vroegere benaming dier straat "de Grauwe Kat", daarop staat een grauwe kat uitgebeiteld waarboven H.F.W.(ehberg?) en onderschrift: "In de graue cat" 1865. Deze datum is misschien wel 't jaar van herstelling, omdat de benaming "Grauwe Kat" veel ouder is.
De Lanen biedt, als zeer oude straat, veel opmerkelijks. In No. 78 treffen we een gevelsteen aan waarop een Kanon met uitgeschoten kogel en G.I. 1645. Wie kan zeggen of deze steen misschien iets heeft uit te staan met 't van ouds bekende café aan de Simon Stijlstraat, sinds menschenheugenis "'t Kanontsje" genaamd? Lanen 77 [nu: 75] vertoont nog een gevel met z.g. huismerken, n.l. links een kruis met E T en rechts kruisfiguur met I.A.; in 't midden een heel mooi gebeiteld scheepje. Lanen 28, zéér antiek huis, vanouds genaamd "de Gouden Engel", waarin een gevelsteen met keurig gebeitelde Aartsengel waaronder 1596, waaruit de hooge ouderdom van dit groote gebouw is af te leiden. Met perceel Kerkstraat 18, wellicht de beide oudst bekende woningen dezer stad.
Volgende week hopen we verder te gaan.
J. HARNS